علل دندان درد چیست؟
دندان درد می تواند ناشی از اتفاقی برای دندان یا لثه باشد. همچنین می تواند به دلیل درد در سایر قسمت های بدن شما ایجاد شود. علل شایع دندان درد عبارتند از :
آسیب به دهان یا فک : اینها می توانند از ضربه های شدید به ناحیه صورت رخ دهند.
عفونت سینوسی : عفونت های سینوسی ممکن است باعث درد دندان شود.
پوسیدگی دندان : هنگامی که باکتری باعث پوسیدگی دندان می شود، اعصاب دندان ممکن است باعث درد شوند.
آبسه دندان : گاهی اوقات آبسه دندان می تواند باعث دندان درد شود.
غذا یا سایر موادی که در دندان گیر کرده اند : مواد غذایی که در دندان های شما فرو رفته می توانند باعث ایجاد فشار بین دندان ها شوند.
رویش دندان عقل : اگر دندان عقل در حال بیرون آمدن است، ممکن است به دندان های دیگر فشار بیاورد.
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی : این اختلال به عنوان درد در مفصل فک شما طبقه بندی می شود اما می تواند دندان های شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
بیماری لثه : بیماری های لثه مانند التهاب لثه یا بیماری پریودنتال می توانند باعث دندان درد شوند.
دندان قروچه : شما ممکن است در شب دندان های خود را به هم فشار دهید که می تواند باعث درد بیشتر شود.
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
دندان درد خود را در 24 ساعت آینده کنترل کنید و در موارد زیر به دندانپزشک مراجعه کنید :
• درد شدید است.
• دندان درد شما بیش از 2 روز طول می کشد.
• هنگام باز کردن دهان درد دارید.
• در تنفس یا بلع مشکل دارید.
• بسته به این که چه چیزی باعث دندان درد شما شده است، دندانپزشک درمانی را انتخاب می کند که به بهترین وجه با شرایط شما سازگار باشد. اگر پوسیدگی دندان دارید، دندانپزشک ممکن است دندان شما را پر کند.
اگر دندان شما ترک خورده است، دندانپزشک ممکن است آن را ترمیم کند یا جایگزینی با دندان مصنوعی را پیشنهاد کند. اگر دندان درد شما به دلیل عفونت سینوسی باشد علائم معمولا زمانی که عفونت سینوسی شما برطرف می شود، کاهش می یابد.
اگر دندان درد شما بیش از 2 روز طول کشید یا باعث ناراحتی شدید شما شد، حتما با دندانپزشک مشورت کنید.
ما در درمانگاه خیریه امام علی ابن ابیطالب (ع) با وجود پزشکان متخصص دهان و دندان، به وسیله بهترین تجهیزات، بهترین نتیجه را برای شما به ارمغان می‌آوریم.
چرا دندان درد در شب شدید میشود؟
اینکه اکثرا شب هنگام دچار دندان درد میشویم دلایل متعددی دارد. بسته به نوع دندان درد، علت ایجاد کننده آن و طول مدتی که این مشکل درمان نشده باشد، دندان درد شما ممکن است بسیار شدید و آزار دهنده باشد. متأسفانه، عدم درمان دندان درد میتواند به شدت تاثیر منفی بر سلامت دهان و دندان داشته و حتی بقدری شدید باشد که خواب شبانه را هم مختل کند. برخی از شایع‌ترین دلایلی که موجب میشوند دندان درد در شب شدیدتر باشد عبارتند از :
• ساده‌ترین و عمده‌ترین علت دندان درد، باقی ماندن ذرات مواد غذایی ما بین دندان‌ها یا بروی لثه است. ذرات کوچک مواد غذایی اعم از پوست سیب و آجیل میتوانند براحتی در فضای ما بین دندان گیر کرده و باعث ایجاد دندان درد و ناراحتی شوند. از اینرو، در اغلب موارد میتوانید با تمیز کردن این موارد از طریق مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، این مشکل را برطرف کنید.
• اکثریت مردم بویژه زمانی که استرس زیادی داشته باشند، شب ها دندان قروچه میکنند. چنانچه شما شب هنگام بدلیل دندان درد یا درد فک از خواب بیدار شوید احتمال اینکه عادت به دندان قروچه کردن داشته باشید زیاد است. با این حال، اگر در حال حاضر بدلیل عفونت دندان، پوسیدگی یا باقی ماندن ذرات غذا بین دندان‌های خود، دندان درد داشته باشید، دندان قروچه کردن و ساییدن دندان‌ها به هم میتواند درد شما را تشدید و وضعیت را بدتر کند.
• عامل دیگر این است که وقتی شب‌ها برای خوابیدن دراز میکشید، این دراز کشیدن منجر به افزایش جریان خون در سر شده و همین عامل احتمال احساس وجود دردی ضربان دار را بیشتر میکند.
رایج‌ترین روش های درمان فوری دندان درد
1. مصرف دارو های مسکن
همیشه اولین و راحت‌ترین کار برای کمک به تسکین دندان درد، مصرف قرص‌های بدون نسخه پزشک است. در همه خانه‌ها میتوان این قرص‌های مسکن را پیدا کرد. داروهایی از قبیل استامینوفن، ژلوفن، ایبوپروفن یا قرص‌هایی که ترکیبی از کافئین و مواد دارویی مسکن دارند، میتوانند دندان درد شبانه شما را برای ساعاتی تسکین دهند تا سر فرصت به سراغ یک دندانپزشک باتجربه بروید.
داروهای مسکن گیرنده‌های عصبی شما را سرکوب میکنند و بعد از آنکه نیمه‌عمر آن‌ها در بدن شما به اتمام رسید، دوباره درد را در ناحیه مورد نظر احساس خواهید کرد. در مصرف داروهای مسکن دقت کنید و حتماً طبق دستورالعمل روی جعبه، آن‌ها را مصرف نمایید. از مصرف بیش از حد دارو خودداری کنید. برای کودکان زیر چهار سال خود بدون دستور پزشک، داروهای مسکن را تجویز نکنید؛ زیرا عوارض جدی بر سلامتی آن ها خواهد گذاشت.
2. قرقره آب و نمک
یکی دیگر از رایج‌ترین روش‌ها برای تسکین دندان‌درد شبانه، استفاده از قرقره آب‌نمک است. برای انجام این کار یک قاشق نمک را با یک فنجان آب ولرم ترکیب کنید و آن را در دهان خود بچرخانید. برای اثربخشی بهتر توصیه میشود که این کار را هر یک ساعت یک بار به مدت دو دقیقه انجام دهید.
3. استفاده از ژل بی‌حسی دندان
اگر که نسبت به داروهای مسکن حساسیت دارید یا اینکه به آن‌ها دسترسی ندارید، استفاده از ژل بی‌حس‌کننده دندان میتواند برای مدتی درد شما را تسکین دهد. ژل‌های بی‌حسی دندان را میتوانید از طریق داروخانه یا برخی فروشگاه‌های محلی خریداری کنید.
برای مثال قطره دنتول به عنوان یک بی‌حس‌کننده برای دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطره را در اطراف لثه دندان مورد نظر بزنید تا برای ساعاتی دردتان کم‌تر شود. درمان دندان‌درد در شب با قطره دنتول و قطره‌هایی مانند آن، بسیار مؤثر خواهد بود.
4. استفاده از دهان شویه ها
دهانشویه ها میتوانند از دیگر روش‌های درمان سه سوته دندان درد شما باشند. در این روش تنها لازم است مقداری از دهانشویه حاوی فلوراید و کمی الکلی را برای چند دقیقه در دهان خود بچرخانید. با استفاده از دهانشویه، التهاب لثه شما کم‌تر میشود و باکتری‌هایی که در اطراف دندان قرار گرفته‌اند، از بین خواهند رفت. با این کار درد دندان شما تا حدودی قابل تحمل میشود.
5. بالا نگه داشتن سر
روش دیگر برای کمک به کاهش درد دندان این است که برای مدتی سرخود را بالا نگه دارید. شاید در ظاهر بالا نگه داشتن سر، کاری بیهوده و بدون تأثیر به نظر برسد، اما تا حدودی درد دندان شما را کاهش خواهد داد.
بالا نگه داشتن سر، گردش خون را در کاسه سر و اطراف دندان شما کاهش خواهد داد و همین مسئله باعث تسکین درد میشود. به خصوص اگر درد ضربان‌دار دارید، این روش بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
6. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
در برخی مواقع اگر مواد غذایی در بین دندان‌هایتان باقی‌مانده باشد، دچار دندان‌درد می‌شوید؛ بنابراین بهتر است که ابتدا با استفاده از نخ دندان، مواد غذایی باقی‌مانده را بیرون بکشید و سپس با مسواک زدن تا حد زیادی درد به وجود آمده را تسکین بخشید.
7. شستشوی دندان‌ها با خمیردندان ضد حساسیت
گاهی اوقات دندان‌درد ناشی از مصرف غذاهای خیلی داغ یا خیلی سرد است. در این مواقع با کمک خمیردندان ضد حساسیت میتوانید درد خود را کاهش دهید.
8. استفاده از کمپرس سرد
از دیگر درمان‌های فوری دندان‌درد شبانه میتوان به استفاده از کمپرس سرد اشاره کرد. تنها لازم است مقداری یخ را درون یک کیسه بریزید و آن را درون یک حوله یا پارچه تمیز قرار دهید. سپس کیسه را روی ناحیه دردناک برای مدتی نگه دارید. سرما میتواند تا حد زیادی درد شما را کم کند.
آیا بعد از استفاده از روش‌های درمان فوری دندان درد شبانه باز هم نیاز است تا به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
تمام روش‌هایی که در بالا ذکر کردیم برای درمان سریع دندان درد هستند و تنها برای یک دوره موقت، درد دندان شما را متوقف میکنند. این روش‌ها هیچ‌گاه نمی‌توانند به طور دائم، درد دندان شما را بهبود بخشند.
از این رو حتماً لازم است تا در سریع‌ترین زمان ممکن به سراغ یک دندانپزشک خوب و باتجربه بروید که منشأ درد شما را شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهد. دندانپزشک دندان‌درد شما را به شکل اصولی درمان خواهد کرد تا دیگر به سراغتان باز نگردد.
دقت داشته باشید که با مراجعه دیرهنگام به دندانپزشکی، احتمال اینکه دندان شما عفونت کند، افزایش پیدا خواهد کرد و در این حالت لازم است تا از روش‌های درمانی پیچیده‌تری استفاده شود که به مراتب هزینه‌های بالاتری را برای شما به دنبال خواهد داشت. از طرف دیگر اقدام دیرهنگام برای دندان درد، احتمال از دست رفتن آن را افزایش می‌دهد و منجر به کشیدن آن خواهد شد.
موارد مؤثر در تشدید دندان درد در شب
گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که شما در مسافرت هستید و یا بنا به دلایلی نمی‌توانید برای چند روزی به سراغ دندانپزشک بروید. از طرفی متوجه می‌شوید که تنها در شب‌ها دندان‌درد شما شدت می‌گیرد. در تشدید دندان درد شبانه مواردی مؤثر هستند که با آگاهی نسبت به آن‌ها میتوانید تا حد زیادی درد خود را کم‌تر کنید. این موارد عبارتند از :
1. مصرف بیش از اندازه میان وعده‌های شیرین و اسیدی
خیلی از افراد تمایل دارند تا عصرها خوراکی‌های شیرین و اسیدی مانند نوشابه مصرف کنند. اگر این مواد روی دندان باقی بماند و به درستی مسواک زده نشود، دندان‌درد شبانه به سراغتان خواهد آمد.
2. جریان خون بالا در سر در هنگام خواب
در هنگام خواب، فرد در حالت درازکش قرار دارد و همین مسئله باعث میشود تا خون بیشتری به سمت سر جریان یابد. از این رو در هنگام خواب درد دندان بیشتر خواهد شد.
3. مسواک زدن بعد از خوردن مواد شیرین و اسیدی
اگر بلافاصله بعد از خوردن شیرینی و مواد اسیدی مسواک بزنید، حساسیت پذیری دندان‌های خود را افزایش داده و به مینای دندان آسیب می‌زنید. به همین علت بهتر است که بلافاصله بعد از خوردن نوشابه، مسواک نزنید.
4. استفاده نکردن از نخ دندان
بیشتر دردهای دندانی، ناشی از پوسیدگی بین دندان‌ها است. علت بیشتر پوسیدگی‌ها، باقی‌مانده مواد غذایی و عدم استفاده از نخ دندان است. مسواک زدن زمانی مؤثر خواهد بود که شما از نخ دندان استفاده کرده باشید.
5. اشتباه مسواک زدن
مسواک زدن‌های اشتباه و غیراصولی باعث میشود تا پوسیدگی دندان‌ها افزایش پیدا کند و در نتیجه درد آن‌ها بیشتر شود. برای جلوگیری از این مسئله، حتماً برای صحیح مسواک زدن دندان‌های خود وقت کافی بگذارید.
چگونه میتوان از درد دندان جلوگیری کرد؟
اگر می‌خواهید برای همیشه سلامت دندان‌های خود را حفظ کنید و هیچ‌گاه به دندان درد شبانه دچار نشوید، نکاتی که در ادامه گفته میشود را جدی بگیرید :
• حداقل روزانه دو بار مسواک بزنید و به طور مرتب از نخ دندان استفاده کنید.
• دندان‌های خود را با دهان‌شویه‌های مناسب بشویید.
• از مصرف سیگار و دخانیات خودداری کنید.
• تا جای ممکن از مصرف غذاهای شیرین و اسیدی خودداری کنید.
• هرچند وقت یک بار برای بررسی سلامت دندان‌های خود به نزد دندانپزشک بروید.
سوالات متداول
چگونه می توان از بروز دندان درد در شب جلوگیری کرد؟
قبل از خواب، از مصرف غذاهای اسیدی، سرد یا سفت خودداری کنید. این نوع غذاها میتوانند موجب تحریک پوسیدگی و حفره دندانی ایجاد شده شوند. بطور کلی باید از مصرف کردن غذاهایی که موجب ایجاد دندان درد میشوند خودداری کنید.
برای ضد عفونی کردن و بی حس کردن دندان میتوانید از دهانشویه حاوی الکل استفاده کنید.
چرا دندان درد در شب بدتر میشود؟
دندان درد غالبا شب هنگام تشدید میشود. یکی از دلایل این امر دراز کشیدن است که موجب میشود جریان خون به سر بیشتر شود. جریان خون اضافی باعث افزایش شدت دندان دردی میشود که حس میکنید.
چگونه میتوان در عرض ۵ دقیقه از شر دندان درد خلاص شد؟
1. کیسه یخ را در حوله پیچیده و بروی ناحیه قرار دهید.
2. با کمپرس سرد (کیسه یخ) روی ناحیه متورم فشار وارد کنید.
3. کیسه یخ را به مدت چند دقیقه بر روی ناحیه نگه‌دارید تا دندان درد شما کاهش یابد.
4. در صورت لزوم تمامی مراحل بالا را تکرار کنید.
آیا مسواک زدن به تسکین دندان درد کمکی میکند؟
در صورت داشتن دندان درد و آسیب دندانی نباید از مسواک زدن غافل شوید. عدم مسواک زدن موجب تسریع تجمع باکتری شده و این امر در نتیجه موجب تشدید درد و تورم خواهد شد.
آیا شستن دهان با آب سرد به تسکین دندان درد کمکی میکند؟
استفاده از آب سرد ممکن است حساسیت و درد دندان را تشدید کند. برای این کار از محلول آب نمک گرم استفاده کنید تا هم دهان شما ضد عفونی شود و هم دندان درد شما تسکین یابد.
منابع : عصر ایران
بخش بهداشت و سلامت نمناک/ن/ح.ب
سایت دندانپزشکی حکیم